สมุนไพร รางจืด ล้างพิษยาฆ่าแมลง ช่วยเลิกเหล้าเลิกยาเสพติด!!

      รางจืดเป็นสมุนไพรที่มีชื่อเสียงไม่เบา โดยเฉพาะสรรพคุณของรางจืดในเรื่องล้างพิษ หรือแก้เมา แต่นอกจากประโยชน์เหล่านี้แล้ว รางจืดยังมีดีที่อยากบอกให้รู้อีกเยอะ

      แค่ชื่อสมุนไพรรางจืดก็คุ้นหูหรือผ่านตากันมาพอตัว เพราะรางจืดก็ถูกนำไปสกัดไว้ในรูปแบบแคปซูล หรือชาชง เพื่อเปิดโอกาสให้เราได้เข้าถึงรางจืดได้ง่ายขึ้น และหากใครยังไม่รู้สรรพคุณของรางจืด เรามาทำความรู้จักสมุนไพรตัวจี๊ดชนิดนี้กัน

รางจืด คืออะไรมาทำความรู้จักกัน

      รางจืดมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Thunbergia laurifolia Linn. ส่วนในชื่อภาษาอังกฤษนั้น รางจืดถูกเรียกขานว่า laurel clock, blue trumpet vine หรือ laurel-leaved thunbergia แต่ในบ้านเรา รางจืดมีชื่อเรียกที่หลากหลายพอสมควรค่ะ ไม่ว่าจะเป็นว่านรางจืด กำลังช้างเผือก ขอบชะนาง เครือเขาเขียว ยาเขียว คาย รางเย็น ดุหว่า ทดพุด น้ำนอง ย่ำแย้ แอดแอ รางจืดเถา หรือหนามแน่ เป็นต้น

รางจืด สรรพคุณดีมีประโยชน์เพียบ

1.แก้ไข้

      รางจืดเป็นสมุนไพรที่มีรสเย็น ตามตำรับยาสมุนไพรไทยใช้รางจืดปรุงเป็นยาเขียวแล้วดื่มเพื่อลดไข้

2. แก้ท้องเสีย ท้องร่วง     

      เนื่องจากสมุนไพรรางจืดมีฤทธิ์ถอนพิษผิดสำแดงหรือพิษอื่น ๆ จึงสามารถใช้รางจืดแก้อาการท้องร่วง ท้องเสียได้

3. รางจืดถอนพิษแมงดาทะเล
      ในแมงดาทะเลหรือปลาปักเป้าจะมีสารพิษที่ชื่อว่า เทโทรโดท็อกซิน (Tetrodotoxin) ซึ่งหากมนุษย์ได้รับสารพิษชนิดนี้จากการกินแมงดาทะเลหรือปลาปักเป้าอาจร้ายแรงถึงตายได้ แต่มีรายงานจากโรงพยาบาลชุมพรเขตรอุดมศักดิ์ เผยว่า ผู้ป่วย 2 รายที่กินแมงดาทะเลและรับสารพิษชนิดนี้เข้าไปมีอาการดีขึ้นหลังได้รับรางจืดผ่านการกรอกทางสายยาง และรอดชีวิตได้ในที่สุด

4. รางจืดล้างพิษยาฆ่าแมลง ยาเบื่อ
      หมอพื้นบ้านมักจะนำรางจืดมาใช้ถอนพิษชาวบ้านที่ได้รับยาฆ่าแมลง ยาเบื่อชนิดต่าง ๆ โดยนำใบรางจืดสดมาคั้นน้ำให้ผู้ป่วยที่กินยาฆ่าแมลงดื่มโดยเร็วที่สุด เป็นการปฐมพยาบาลเบื้องต้นก่อนนำส่งโรงพยาบาล สอดคล้องกับงานวิจัยในหนูทดลองที่พบว่า สารสกัดด้วยน้ำของใบรางจืดมีฤทธิ์ต้านสารพิษพาราควอตได้ โดยทำให้อัตราการตายของหนูทดลองลดลง
      ขณะที่การศึกษาของคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ก็พบเช่นกันว่า หนูทดลองที่กินผงจากรากรางจืดผสมกับน้ำยาสตริกนิน ไม่เป็นอันตรายใด ๆ แสดงให้เห็นว่าผงจากรากรางจืดสามารถช่วยดูดซับสารพิษชนิดนี้ไว้ได้ อย่างไรก็ตาม การจะนำมาใช้ในคนต้องมีการศึกษาถึงปริมาณที่เหมาะสมต่อไป
      ขณะที่กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ได้แนะนำวิธีใช้รางจืดขับสารพิษจากยาฆ่าแมลงหรือ สารกำจัดศัตรูพืช โดยนำใบสด 5-7 ใบ คั้นกับน้ำ 1 แก้ว (250 มิลลิลิตร) รับประทานก่อนอาหาร 3 เวลา ต่อเนื่อง 7 วัน ที่แนะนำให้ใช้เพียง 7 วัน เพราะรางจืดมีฤทธิ์เย็น เมื่อกินติดต่อกันอาจทำให้ระบบในร่างกายเสียสมดุลได้

5. รางจืดช่วยเลิกยาเสพติด
      ภาควิชาสรีรวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ได้ทำการศึกษาฤทธิ์ของสารสกัดรางจืดต่อเซลล์สมองแล้วพบว่า รางจืดมีฤทธิ์ต่อระบบประสาทคล้ายกับสารเสพติดประเภทแอมเฟตามีนและโคเคน โดยมีฤทธิ์เพิ่มการหลั่งสารโดพามีนเช่นเดียวกับการออกฤทธิ์ของยาเสพติดดังกล่าว ฉะนั้นการให้ผู้ป่วยติดยาเสพติดได้รับการรักษาด้วยสารสกัดจากรางจืด อาจทำให้ผู้ป่วยเกิดความพึงพอใจเช่นเดียวกับการใช้สารเสพติด ดังนั้น รางจืดอาจเป็นอีกหนึ่งทางเลือกในการรักษาอาการติดยาเสพติดด้วยสมุนไพรไทย

6. ช่วยแก้เมา-เลิกเหล้า

      คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ศึกษาฤทธิ์ของรางจืดในการต้านพิษแอลกอฮอล์ต่อตับ ซึ่งพบว่า สารสกัดด้วยน้ำของรางจืด ช่วยป้องกันการตายของเซลล์ตับจากพิษของแอลกอฮอล์ในหลอดทดลองและในหนูทดลองที่ได้รับแอลกอฮอล์ โดยทำให้ค่า AST, ALT ในพลาสมาและไตรกลีเซอไรด์ในตับลดลง และลดการเปลี่ยนแปลงสภาพทางจุลพยาธิวิทยาของตับ เมื่อเปรียบเทียบกับหนูที่ได้รับแอลกอฮอล์อย่างเดียว
      นอกจากนี้ การศึกษาของมหาวิทยาลัยขอนแก่น ที่ศึกษาฤทธิ์ของรางจืดต่ออาการขาดเหล้าพบว่า สารสกัดรางจืด ช่วยลดภาวะซึมเศร้า และมีส่วนทำให้พฤติกรรมที่เกี่ยวกับการเคลื่อนไหวของหนูเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดี โดยไม่มีผลลดความวิตกกังวล ทว่าสารสกัดรางจืดช่วยลดการถูกทำลายของเซลล์ประสาทในหนูเนื่องจากขาดเหล้าได้
      ขณะที่โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ก็เผยสรรพคุณของรางจืดที่ช่วยบำรุงดูแลตับและช่วยลดระดับแอลกอฮอล์ในลมหายใจได้ โดยจากการให้อาสาสมัครดื่มน้ำสกัดจากใบรางจืด 15 นาที ก่อนดื่มแอลกอฮอล์ พบว่า สารสกัดรางจืดช่วยลดปริมาณแอลกอฮอล์ได้จากการตรวจวัดระดับแอลกอฮอล์ในลมหายใจ นอกจากนี้ยังมีหลักฐานทางภูมิปัญญาพื้นบ้านที่ใช้รางจืดในการต้านพิษสุรา เช่น ช่วยลดอาการเมาเหล้า และช่วยลดอาการแฮงก์หลังดื่มแอลกอฮอล์ เป็นต้น

7. รางจืด แก้ลมพิษ ผื่นแพ้
      รางจืดเป็นสมุนไพรที่มีสารต้านอนุมูลอิสระสูงมาก มีรายงานว่า หมอยาพื้นบ้านนิยมใช้รางจืดรักษาอาการผด ผื่นคันจากอาการแพ้ต่าง ๆ ลมพิษ แมลงสัตว์กัดต่อย เริม งูสวัด และยังมีการศึกษาว่า รางจืดมีฤทธิ์ต้านอาการอักเสบได้ดีเท่ากับยาสเตียรอยด์อีกด้วย

8. รางจืด รักษาสะเก็ดเงิน
      มีงานวิจัยพบว่า เมื่อใช้น้ำหมักชีวภาพสมุนไพรรางจืดที่หมักนาน 6 เดือนขึ้นไป มาทาบริเวณที่มีตุ่ม ผื่นแดง อักเสบ ให้ผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงิน หลังอาบน้ำวันละ 2 ครั้ง สามารถช่วยให้โรคสงบลงได้ และเมื่อไม่มีอาการกำเริบก็สามารถนำน้ำหมักชีวภาพสมุนไพรรางจืดมาทาหลังอาบน้ำวันละ 1 ครั้ง จะช่วยป้องกันไม่ให้โรคกลับมาลุกลามอีก
      นอกจากนี้เมื่อใช้น้ำหมักชีวภาพสมุนไพรรางจืดร่วมกับใช้ชาชงสมุนไพรรางจืดแห้ง ต้มดื่มวันละ 2-3 ครั้ง (เช้า-เย็น) หรือดื่มแทนน้ำทั้งวัน สามารถรักษาโรคสะเก็ดเงินแทนยาแผนปัจจุบันได้ดีเยี่ยม

9. แก้ปวดบวม

       ตำรับยาพื้นบ้านนิยมนำใบรางจืดมาตำแล้วพอกบริเวณที่ปวดหรือบวม โดยสารในใบรางจืดจะช่วยลดอาการอักเสบที่เป็นต้นเหตุของอาการปวด บวม รวมไปถึงอาการปวด บวม จากสัตว์มีพิษ ใบรางจืดก็จะช่วยถอนพิษร้ายให้

10. แก้ประจำเดือนไม่ปกติ บำรุงสตรีหลังคลอด
      ตำรับยาไทยใช้รางจืดแก้อาการประจำเดือนมาไม่ปกติ และใช้บำรุงสตรีอยู่ไฟให้มีสุขภาพดีขึ้นด้วย

11. แก้ร้อนในกระหายน้ำ
      ด้วยความที่เป็นสมุนไพรมีรสเย็น รากและเถาของรางจืดจึงมีสรรพคุณแก้ร้อนใน กระหายน้ำได้ด้วยนะคะ

12. รางจืดช่วยลดความดันโลหิต
      มีการทดลองให้สารสกัดด้วยน้ำของใบรางจืดแห้งกับหนูแรต พบว่า สามารถทำให้ความดันโลหิตของหนูแรตลดลงได้ อย่างไรก็ตาม นี่เป็นการศึกษาในขั้นตอนของสัตว์ทดลองเท่านั้น จึงยังไม่ควรใช้รางจืดเพื่อหวังผลลดความดันโลหิตแต่เพียงอย่างเดียว

 ข้อควรระวังที่ผู้ใช้ต้องรู้ 

      เนื่องจากรางจืดเป็นสมุนไพรเดี่ยวจึงไม่เหมาะ สำหรับกินต่อเนื่องกันเป็นระยะเวลานานเพราะอาจมีผลกับตับ ไต และระบบเลือด อย่างไรก็ตามพืชสมุนไพรชนิดนี้มีประโยชน์มากมายมหาศาลหากปลูกไว้ตามบ้านก็เหมือนมียาที่รักษาได้สารพัดโรค การปลูกต้นรางจืดนั้นทำได้ไม่ยากเพราะว่าไม่ต้องดูแลอะไรมากและไม่ค่อยมีโรคและแมลงรบกวน การปลูกนั้นทำโดยใช้กิ่งปักชำ กิ่งตอน หรือต้นที่ได้จากการเพาะเมล็ดมาปลูกลงดินรอบบ้านหรือกำแพงรั้ว สิ่งที่ผู้ปลูกจะได้รับก็คือมียาไว้ใช้ในครอบครัวแล้วมีไม้ประดับที่มีดอกอันสวยงามไว้ประดับบ้าน